Muzsikas, Macaristan
Kuruluşunun 40. yıldönümünü yakın geçmişte
kutlayan Muzsikás Topluluğu hem Macaristan’da hem de yurtdışında tanınan
ve sevilen bir müzik ekibidir. Halk müziği ve dünya müzik
festivallerinin yanı sıra klasik müzik, alternatif müzik, jazz vs. çok
geniş bir yelpazede performanslarını icra etmektedir. Topluluk, Macar halk müziğini bağımsız, diğer tüm
sanat türleriyle eş değerde müzik stili olarak ilk defa kabul ettirdi.
Londra’da Royal Festival Hall veya Queen Elisabeth Hall, Paris’te
Théatre de la Ville veya Cité de la Music, Roma’da Accademia Nazionale
di Santa Cecilia, Amsterdam’da Concertgebouw, New York’ta ise Carnegie
Hall gibi dünyanın en önemli konser salonlarında konserler vermektedir.
İngiliz-ABD firması RYKODISC tarafından çıkarılan CD’leri dünyanın her
yerinde müzik marketlere sunulmaktadır. Muzsikás, yirminci yüzyıl Macar klasik müziğini
ve geleneksel halk müziğini harmanlamayı başarmıştır. Macaristan’da ve
yurtdışında ünlü solistlerle (Alaxander Balanescu, Roel Dieltiens, Jenő
Jandó, Levente Kende, András Keller), oda müziği topluluklarıyla
(Takács, Keller, Bartók Yaylı Dörtlüsü), korolarla ve senfoni
orkestraları ile (Danubia Orkestrası, BBC İskoç Senfoni Orkestrası,
London Sinfonietta) sahne almaktadır. Çok sayıda ödüle layık görülen Muzsikás, “Macar Sanatı İçin Ödülü”, “Ferenc Liszt Ödülü”, “Macar Mirası Ödülü”, “Kossuth Ödülü” ve “Prima Primissima Ödülü” sahibidir. Topluluk, 2008’de Avrupalı orkestra olarak en önemli uluslararası müzik ödülü “WOMEX Ödülü” ile de takdir edilmiştir.
MIHÁLY SIPOS, Sanatçı 1948
yılında Budapeşte’de doğdu. Baba tarafından ataları çoban olup,
babaannesi de onların ski şarkı ve danslarını biliyordu. Sanatçının anne
tarafından dedesi ise meşhur bir şarkıcıydı ve klasik müziği çok severdi
ve küçük Sipos'a ilk keman dersini o vermiştir. Sanatçının annesi Liszt Müzik Akademisinde piyano
çalmayı öğrendiği için kendisi böyle bir müzikal ortam içerisinde
büyümüştür. Sipos, Zoltán Kodály tarafından kurulan ünlü
müzik okulunun öğrencisi olarak 7 yaşında keman çalmaya başlamış ve 11
yıl klasik keman eğitimine devam etmiştir. Geleneksel müzik ile ilgisi
1972 yılında başlamıştır. 1973 yılında iki arkadaşı Dániel Hamar and
Sándor Csoóri ile halen şefi olduğu Muzsikás grubunu kurdu. Bu grupta
sanatçı, kemandan başka "Citera" da çalmaktadır. Artistik direktör olarak çok sayıda konser
ve resital kayıtları vardır. Aynı zamanda Muzsikás ve misafir sanatçılar
arasında koordinatör olarak görev yapmaktadır.
LÁSZLÓ PORTELEKI 12 yaşında iken klasik keman öğrenmeğe başladığı
Budapeşte'ye yerleşmiştir. Muzsikás dans grubunu sürekli ziyareti onu
geleneksel müzikle ilgilenmeye itmiştir. 1975 yılında kendi ilk grubunu kurdu ve bir yıl
sonra da kendisinin kemancı ve solist şarkıcı olduğu folk müziği grubu,
TÉKA’yı kurdu. Aynı grupla 4 albüm çıkardı ve Muzsikás’ın yanı sıra,
Téka ile o yıllarda Budapeşte’de çok ünlü olan “ Tanchaz”ı yönetti. Uzun yıllar Macaristan Bilimler Akademisi için
folk müzikleri toplamış olup, yerel halk müzisyenleri ile beraber müzik
yapmıştır. Bu müzisyenleri kendi ustası olarak nitelendirir. 1991 yılında Téka grubundan ayrılarak,
profesyonel müzisyen olarak Honvéd Art Ensemble’ a; 1996 yılında
Muzsikás grubuna katılmıştır. Grupta keman ve lavta çalmakta aynı
zamanda şarkı söylemektedir.
PÉTER ÉRI, 1953 yılında
Budapeşte'de doğdu. 10 yaşındayken okul arkadaşı ve günümüzün ünlü
piyanistlerinden Andras Schiff'’ le beraber dans yarışmasında birinci
olmuştur. Sanatçının üvey babası ünlü halk bilimcisi
Dr.György Martin, geleneksel Macar dans ve çalgı müziklerini topladığı
gezilerine Éri 'yi de götürmüştür. Bu seyahatlerde Éri ilk kez bu
yaşayan müzik ve dans kültürü ile tanıştı. 14 yaşındayken Bartók
Dans grubuna girerek burada aktif olarak altı yıl dans etti. Öte yandan,
müzikle
ilgisi devam etmiş ve Macaristan'ın ilk geleneksel bando grubu Sebö'da
kontr bas sanatçısı olarak yer almıştır. Bu dönemde, aynı grupta Márta
Sebestyén de şarkı söylemiştir. Sanatçı,1973 yılında
kurulan Muzsikás grubunda ilk önce misafir sanatçı, 1978 yılından
itibaren de tam üye olarak devam etmiştir. Sanatçı aynı zamanda
Budapeşte Eötvös Üniversitesinden halk bilimcisi ve Rumen dili ve
edebiyatı dil bilimcisi olarak mezun olmuştur.
Viyola, 3 telli “kontra”, mandolin ve çeşitli flütler çalmaktadır.
DÁNIEL HAMAR,
1951 yılında Budapeşte'de doğan sanatçı, 7 yaşındayken piyano ve 15
yaşındayken de kontrbas çalmaya başlamış, St.Stephan Lisesi Senfoni
orkestrası üyesi olmuştur. Orkestra her ne kadar amatör bir orkestra
olarak görülse de, Macaristan'ın en meşhur solistleri ve şefleri, bu
orkestra ile konserler vermişlerdir. Ayrıca mezunları arasındaki
genç müzisyenlerin birçoğu profesyonel olarak sanat hayatlarına devam
etmişlerdir. Sanatçı 22 yaşındayken geleneksel Macar halk
müziği ile ilgilenmeye başlamıştır. Klasik eğitim kökenli çoğu gibi
müzisyen gibi Hamar’da bir çalgı çalmaya başlayıncaya kadar geleneksel
müzik hakkında fazla bir şey bilmiyordu. Issız Macar köylerine kadar giderek eski çalma
tekniklerini öğrendi ve 1973 yılında arkadaşları Sándor Csoóri ve Mihály
Sipos ile Muzsikás grubunu kurdu. Sanatçı bu grubun resmi lideri
ve sözcüsüdür ve grupta kontrbas ve vurmalı sazlar çalmaktadır. 1974 yılında Eötvös Üniversitesinden jeofizikçi olarak mezun olmuş, aynı üniversiteden 1994 yılında doktora unvanına sahip olmuştur. Aynı Üniversite'de Uzay Araştırma bölümünde kıdemli araştırma görevlisidir.
|